REPORTAGE
Verschenen in Ik ga Bouwen & Renoveren • Renovatiegids 2014
TEKST: Philip Willaert FOTO’S: Karel Moortgat
Een feest van licht en ruimte
Hoe een donker arbeidershuisje licht, ruimte en gezelligheid geven? Dat was de hamvraag die interieurarchitect Frank Sinnaeve voorgeschoteld kreeg in Nieuwpoort. Als antwoord creëerde hij een aangename woonambiance.
Een onopvallende straat in een onopvallende buurt. Bescheiden geveltjes van werkmanswoningen schouder aan schouder. Op een boogscheut hiervan ligt het tweebeukige poedermagazijn ‘Bommenvrij’ (1818-1822) uit de Hollandse periode. We zijn in Nieuwpoort waar geschiedenis leeft en strijd heeft gewoed. En natuurlijk is er het vermakelijke strand.
Grote Oorlog
De woningen – ze stammen uit de jaren 20 – getuigen van de snelle wederopbouw na de Eerste Wereldoorlog. Het zijn kleine monumentjes met een verrassend gedetailleerd metselwerk aan de straat.kant. In sommige gemeenten focussen de besturen zich op het zorgzame behoud van dergelijke wederopbouwarchitectuur, juist omdat ze naar de Grote Oorlog verwijzen. Maar qua wooncomfort beantwoorden de meeste niet meer aan de eisen van deze tijd. Interieurarchitect Frank Sinnaeve uit Veurne nam een van deze charmante huisjes onder handen en stak er een hedendaagse ziel in. Het resultaat van zijn ingreep is een pareltje vol licht en ruimte.
Precieze syntaxis
Aan de straatkant merk je niets van de ingreep van de interieurarchitect. Het gevelbeeld is intact gebleven en behoudt zo zijn historische leesbaarheid. Maar eenmaal de voordeur voorbij, start het feest van on.getemde ruimtelijkheid. Sinnaeve op zijn best! En dat hadden we van zijn talent niet anders verwacht. Hij speelt met verhoudingen, tovert met licht, ruimte en materialen. Daar is het in zijn vakgebied uiteindelijk om te doen: zoeken naar juiste configuratie van de ruimte, de precieze syntaxis van het geheel, het correct inschatten van de lichtinval, het afwegen van materiaalkeuzes. Hier in dit onooglijke arbeidershuis.je uit het interbellum speelt het gevoel van ruimte en licht in elke hoek.
De ruimtes op het gelijkvloers werden als het ware ‘doorgecomponeerd’. Ze vloeien soepel in elkaar over en geven het project samenhang.
Perfect in zijn context
De woonsituatie in het interbellum verschilde grondig van die van vandaag. Donkerte kenschetste de woonsfeer van weleer. Dat kwam grotendeels door de centraal gelegen trap die de woning in twee splitste en vooral de verticale circulatie accentueerde. Gevolg: weinig licht, ruimte en woonvreugde. Interieurarchitect Frank Sinnaeve boog de interne organisatie volledig om door te kiezen voor zowel een horizontale als een verticale circulatie. De oude trap nam hij resoluut weg en hij ontwierp een nieuwe, vederlichte variant, bekleed met wengé en verankerd in de noordelijke zijmuur. Het is zowel trap als sierobject. De dubbelzinnigheid ervan heeft iets prikkelends en de lichtheid van het ontwerp past perfect in zijn context.
Het wengé van de trap komt terug in de houten wand en pivoterende deur die het inkomsas scheidt van de open woonruimte.
Klein gebaar
Door de oude trap weg te halen, creëerde Sinnaeve een opening en baande hij een weg naar het licht dat nu via de tuin naar binnenstroomt. Maar ook het licht aan de straatkant krijgt in het ontwerp de kans om via het sas aan de voordeur binnen te glippen. Om die reden werd de voorste ruimte lager gebouwd zodat het licht ongehinderd zijn gang kan gaan. Heel opmerkelijk: deze inkomruimte is piep.klein (6 m2), maar omvat vestiaire, toilet en fietsenstalling. Een rationele en gevatte configuratie die de ervaring en inzichten van de interieurarchitect verraden. De woonkamer is in deze constellatie een lichtrijke en uitnodigende ruimte geworden. Het gevoel van ruimte is een belangrijk gegeven dat stemming geeft aan deze bescheiden woning. De woonkamer heeft een gemakkelijke aansluiting naar de keuken en bovendien een breed zicht op de tuin. De beleving van de tuin als plek van recreatie is sterker dan ooit. Door de gelijkvloerse ruimte “door te componeren” wordt de tuin een woonelement van formaat.
Zicht vanuit de woonkamer op het smalle terras naast de keuken. Een mooi houten blokraam in afrormosia markeert de grens.
Onder de vroegere, centraal gelegen trap bevindt zich naar gewoonte de kelder, nu toegankelijk via een luik in de vloer dat opengaat via een katrolsysteem met contragewicht. De feloranje keldertrap met ongelijke treden wordt ook wel ganzenpastrap genoemd.
Ganzenpastrap
Ongetwijfeld een leuk en verrassend element is de oude trap naar de kelder. Die bevindt zich logischerwijs op de plek waar de oude trap stond. Via een vernuftig katrolsysteem met contragewicht – in de vorm van twee lederen zakjes gevuld met lood – opent het luik zich. De feloranje kleur is een eyecatcher alsook de ongelijke treden, ook wel ganzenpastrap genoemd. Het smeedwerk is van Henk Rabaey, een kunst.smid uit Veurne. Ook de trapleuningen naar de zolderkamers zijn kunstwerkjes uit zijn atelier. Frank Sinnaeve: “Het is echt iemand die het project aanvoelt en passie heeft voor het vak. Hij maakt overwegingen en denkt in functie van het ontwerp. Zo iemand is goud waard.”
De kasten en de pivoterende deur tussen het inkomsas en de woonkamer alsook de kasten in het gangetje naar de keuken zijn gefineerd met wengé, de keukenkasten zelf zijn in de massa wit gekleurd. De keukenvloer is bekleed met een 3 mm dikke keramische tegel. Het grote formaat (1m x 1m) geeft uitstraling aan deze smetteloze keuken.
Vormelijke rust
Op het grondplan is duidelijk te zien dat de interieurarchitect de keuken verlegde van de noord.naar de zuidkant. Frank Sinnaeve: “Daardoor wordt de lichtinval getemperd en wordt zacht licht via de gekaleide tuinmuur weerkaatst tot in het huis. Planmatig bekeken liggen inkomdeur, pivoterende sasdeur, trap en tuinpad nu op één lijn, wat een vormelijke rust en een aangenaam dieptezicht geeft.”De uitbouw in de tuin is aan de buitenkant bekleed met een lattenstructuur van afromosia, hetzelfde hout werd ook gebruikt voor de fraaie blokramen in de keuken.
Wat deze woning naast het vele licht en de ruimte zo prettig maakt, zijn de sobere contrasten tussen koude en warme materialen. Een sterk punt van Sinnaeve is zijn zin voor details. Zo laat hij de gekaleide ruwe buitenmuur een stuk doorlopen naar binnen, wat een sterk sfeereffect creëert. Ook het verlichtingsplan werd goed overdacht. Geen hard en direct licht maar indirect, diffuus licht waarbij een stukje wand aan het begin van de trap lijkt te zweven en stemmige diepte creëert.
Hoge deuren creëren een gevoel van ruimtelijkheid. Sterk is het contrast tussen de ‘naakte’ wanden en het warme wengé van die deuren.
Stille eenvoud
Boven op de verdieping zet het spel van ruimte en licht zich consequent verder. Van op de eerste verdieping valt zenitaal licht pal in het trappenhuis. Frank Sinnaeve:“Ik heb een dakvlakvenster aan de zuidzijde van de nok geplaatst om het heftige licht tot op de eerste verdieping te laten vallen.” Op deze verdieping werkte de interieurarchitect in dezelfde sobere, vormelijke stijl. Een kamerhoog schuifdeur gefineerd met wengé sluit de badkamer af. Tegenover de badkamer ligt de master bedroom aan de straatkant. In deze kamer voel je nog duidelijk de geest en de sfeer van de oorspronkelijke woning. Dat doet overigens ook de trap die naar de bovenste twee kamers leidt. Houten vloeren, indirecte verlichting,... gezellig geborgen onder de dakhelling. Ook deze kamers getuigen van hoe woonkwaliteit in stille eenvoud schuilt.
TECHNISCHE FICHE
- Woonoppervlakte: 157 m2.
Gebruikte materialen:
- gevelbekleding en buitenschrijnwerk: afrormosia
- inkom.en keukenvloer: keramische tegel Kerlite 3mm, formaat 100x100cm
- andere vloeren: gebleekte en gezeepte eik
- wanden en trap: wengé
- keukenkasten: Egger (solid white)
- verlichting: Flos
- keukentablet, wastafeltablet en badplaat: Silestone Blanco Zeus (afwerking leather touch)
- sanitair: Duravit en Dornbracht
- Verwarming: Vasco
STERKE PUNTEN
Volgens de interieurarchitect
De uitdaging om een arbeiderswoning leefbaar te maken
Het heroriënteren van de woonsituatie
De introductie van licht
De harmonie tussen de verschillende materialen
De historische context van het project
Volgens de bewoners
Het vele licht
De openheid van de ruimte
De beleving van de tuin
De praktische indeling
De keuken werd ingericht in een smalle uitbouw die zowel uitgeeft op de tuin als op het terras.
De uitbouw is aan de buitenkant bekleed met een lattenstructuur van afromosia. Datzelfde hout werd ook gebruikt voor de fraaie blokramen
Het verlichtingsplan werd goed overdacht. Door indirect, diffuus licht lijkt het stukje gekaleide muur aan het begin van de trap te zweven en wordt een stemmige diepte gecreëerd.
Op de verdieping speelde de interieurarchitect meesterlijk met licht en uitsnijdingen. Het resultaat: een sfeer van ruimtelijkheid en behaaglijkheid.